شکستگی لگن یکی از خطرناکترین انواع شکستگیها در سنین بالا محسوب میشود و بسیاری از افراد پس از شنیدن این تشخیص دچار نگرانی میشوند که آیا این آسیب میتواند منجر به مرگ شود یا خیر. حقیقت این است که شکستگی لگن بهویژه در سالمندان، آسیب ساده و کماهمیتی نیست و اگر درمان و مراقبت صحیح صورت نگیرد، میتواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد.
به گفته متخصصان ارتوپدی از جمله دکتر مهرداد منصوری، میزان خطرناک بودن شکستگی لگن نه به خود شکستگی، بلکه به عوارضی مربوط است که بعد از آن ایجاد میشود. در ادامه بهطور کامل بررسی میکنیم که شکستگی لگن چگونه میتواند تهدیدکننده جان باشد و چگونه میتوان خطرات آن را کاهش داد.
چرا شکستگی لگن جدی است؟
استخوان لگن یکی از مهمترین استخوانهای بدن است که وزن بدن را تحمل میکند و نقش اساسی در ایستادن، راه رفتن و نشستن دارد. شکستن این استخوان معمولاً در اثر:
رخ میدهد.
از آنجا که لگن در نزدیکی رگهای بزرگ، اعصاب حیاتی و اندامهایی مانند مثانه و روده قرار دارد، هرگونه شکستگی میتواند با مشکلات جدی همراه شود.
آیا شکستگی لگن باعث مرگ میشود؟
پاسخ مستقیم این است: بهطور مستقیم خیر، اما غیرمستقیم بله.
خودِ شکستگی لگن بهتنهایی قاتل نیست، اما عوارضی که بعد از شکستگی رخ میدهند میتوانند خطر مرگ را افزایش دهند. این مشکل بهویژه در سالمندان شایعتر است، زیرا آنها توانایی حرکتی کمتری دارند و بیماریهای زمینهایشان بیشتر است.
مهمترین دلایلی که شکستگی لگن ممکن است منجر به مرگ شود:
1. بیحرکتی طولانیمدت پس از شکستگی
پس از شکستگی لگن، بیمار معمولاً نمیتواند بهراحتی حرکت کند. بیحرکتی میتواند باعث مشکلات جدی شود:
-
لخته شدن خون در پا (DVT)
-
آمبولی ریه
-
زخم بستر
-
عفونت ریه (ذاتالریه)
-
ضعف شدید عضلات
این عوارض از مهمترین دلایل مرگومیر بیماران سالمند پس از شکستگی لگن هستند.
2. عفونتها
یکی از شایعترین عوارض شکستگی لگن به دلیل بستری بودن طولانیمدت، عفونت ریه یا عفونت ادراری است.
به گفته دکتر مهرداد منصوری، کاهش تحرک و ضعف سیستم ایمنی در سالمندان زمینه ابتلا به عفونت را افزایش میدهد. اگر عفونت شدید باشد و دیر تشخیص داده شود، میتواند خطرناک شود.
3. جراحیهای سنگین و شرایط عمومی بیمار
در بسیاری از موارد، برای درمان شکستگی لگن نیاز به جراحی است.
افرادی که سن بالا دارند یا مشکلات قلبی–ریوی یا دیابت دارند ممکن است خطر بیشتری را تحمل کنند.
البته جراحی نکردن در اغلب موارد خطرناکتر است، زیرا بیحرکتی مداوم خود عامل اصلی مرگومیر است.
4. آسیب به رگهای بزرگ و خونریزی داخلی
در شکستگیهای شدید ناشی از تصادفات، ممکن است رگهای اصلی لگن دچار آسیب شوند و خونریزی داخلی رخ دهد.
اگر درمان سریع انجام نشود، این وضعیت میتواند تهدیدکننده حیات باشد.
آمار مرگومیر در شکستگی لگن
مطالعات جهانی نشان دادهاند:
اما نکته مهم این است که این مرگومیر به علت خود شکستگی نیست، بلکه به دلیل عوارض بعدی و بیماریهای زمینهای رخ میدهد.
چه عواملی خطر مرگ را بیشتر میکنند؟
-
سن بالای ۷۵ سال
-
پوکی استخوان شدید
-
بیماریهای قلبی، ریوی یا دیابت
-
عدم انجام جراحی یا تأخیر در جراحی
-
تحرک بسیار کم بعد از شکستگی
-
افسردگی و کاهش همکاری بیمار
-
سوءتغذیه
آیا درمان صحیح میتواند از مرگ جلوگیری کند؟
بله.
به گفته دکتر مهرداد منصوری و سایر متخصصان ارتوپدی، مهمترین عامل نجاتبخش در شکستگی لگن، درمان سریع و بازگرداندن تحرک است.
اقدامات ضروری برای کاهش خطر:
✔ جراحی زودهنگام
بیشتر متخصصان توصیه میکنند که جراحی شکستگی لگن در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول انجام شود تا بیمار سریعتر بتواند حرکت کند.
✔ فیزیوتراپی و توانبخشی
حرکت دادن پاها حتی در حد نشستن روی تخت میتواند از لخته شدن خون جلوگیری کند.
✔ جلوگیری از عفونت
مراقبت مناسب، استفاده درست از آنتیبیوتیکها و تهویه ریهها اهمیت زیادی دارد.
✔ تغذیه مناسب
سالمندان اغلب دچار سوءتغذیه هستند که روند بهبود را کند میکند. مصرف پروتئین، آب کافی و ویتامین D ضروری است.
✔ مدیریت بیماریهای زمینهای
بیماران قلبی، ریوی یا دیابتی باید حتماً تحت نظر باشند.
چه کسانی بیشتر در معرض شکستگی لگن هستند؟
-
زنان سالمند (به دلیل یائسگی و پوکی استخوان)
-
افراد با سابقه زمینخوردن
-
بیماران مبتلا به پوکی استخوان
-
افراد با ضعف عضلانی یا عدم تعادل
-
کسانی که داروهای خوابآور یا آرامبخش مصرف میکنند
آیا شکستگی لگن در جوانان هم خطرناک است؟
در جوانان معمولاً شکستگی لگن ناشی از تصادف یا ضربه شدید است.
این نوع شکستگیها بسیار جدی هستند اما خطر مرگ در جوانان بسیار کمتر از سالمندان است، زیرا:
با این حال، شکستگیهای شدید لگن در جوانان میتواند باعث خونریزی داخلی و آسیبهای خطرناک شود که درمان فوری را ضروری میکند.
آیا میتوان از شکستگی لگن جلوگیری کرد؟
بله، راهکارهای زیر کمک میکنند:
✔ پیشگیری از زمینخوردن
✔ تقویت عضلات ران و لگن
ورزشهایی ساده میتوانند قدرت و تعادل را بهبود دهند.
✔ درمان پوکی استخوان
مصرف کلسیم، ویتامین D و داروهای تقویتی استخوان.
✔ بررسی داروهای مصرفی
داروهایی که باعث سرگیجه میشوند باید با احتیاط مصرف شوند.
جمعبندی
شکستگی لگن یک آسیب ساده نیست و میتواند خطرناک باشد، اما باید دانست که مرگ ناشی از شکستگی لگن مستقیماً به دلیل خود شکستگی نیست، بلکه به علت عوارضی مانند عفونت، لخته خون، بیحرکتی و شرایط عمومی بیمار رخ میدهد.
به کمک جراحی زودهنگام، توانبخشی مناسب و مراقبت دقیق میتوان احتمال مرگومیر را تا حد زیادی کاهش داد.
متخصصانی مانند دکتر مهرداد منصوری تأکید میکنند که شکستگی لگن یک اورژانس ارتوپدی است و باید هرچه سریعتر درمان شود تا بیمار دوباره به حرکت طبیعی و فعالیت روزانه بازگردد.